Huisartsen hebben altijd hun best gedaan om met de minst mogelijke middelen het grootste effect te bekomen. Nu speelt ook de impact op de planeet mee!
Eind juni 2022 was ik op het Wonca Europe congres in Londen, d.w.z. een internationaal congres voor huisartsen. Een van de thema’s waarnaar ik zeer benieuwd was, was ‘Planetary health’. Meer en meer huisartsen maken er een punt van om in hun praktijk aandacht te hebben voor de gezondheid van de planeet. De Planetary Health Alliance verenigt meer dan 300 universiteiten en andere instellingen of organisaties die zich allemaal tot doel stellen om een antwoord te bieden op zowel de klimaatverandering als haar gezondheidsimpact. Info op https://www.planetaryhealthalliance.org/home-page.
De eerste lezing die ik bijwoonde, ging over het klimaateffect van doseeraërosols. De meest gebruikte doseeraërosols stoten meer broeikasgassen uit dan poederinhalatoren. Het is dus evident dat je als dokter iets goeds kan doen voor het klimaat als je meer poederinhalatoren voorschrijft. Dit kan echter alleen bij die mensen die snel en diep kunnen inhaleren. Bij mensen die dat niet kunnen, is de behandeling met een poederinhalator niet effectief en leidt de zogezegd klimaatvriendelijke aanpassing van de behandeling mogelijk tot een ziekenhuisbezoek met alle klimaatonvriendelijke gevolgen aldaar.
Moeten we het als dokter maar zo laten?
Misschien moeten we als dokter de voor- en nadelen van de twee soorten inhalatoren beter uitleggen aan onze patiënten. Het is immers gekend dat patiënten meer dan dokters, en trouwens veel meer dan zorgmanagers, belang hechten aan de klimaatimpact gelinkt aan hun medische behandeling. Meer uitleg over behandeling kan nooit kwaad, zowel naar ziekte-inzicht als naar therapietrouw.
En daar komt Patient Empowerment dus in the picture. Patient empowerment is volgens het Canadese model een van de vier hoekstenen om huisartsen in de praktijk te leren rekening houden met planetaire gezondheid.1
Dit is een vrij nieuw aandachtspunt. Dat wil zeggen: huisartsen hebben altijd hun best gedaan om met de minst mogelijke middelen het grootste effect te bekomen, maar nu wordt de impact op de planeet expliciet en concreet een doelstelling op zich om goed op te scoren.
Preventie is het allereerste waarop de gezondheidssector moet inzetten
De beste behandeling is natuurlijk die die je niet hoeft te geven, zowel voor de patiënt, de dokter, de belastingsbetaler als de planeet. Daarom is gezondheidspreventie het allereerste waarop de gezondheidssector moet inzetten. Er moet meer aandacht en geld gaan naar preventie, zowel de dingen die iemand zelf kan doen (levensstijl zoals gezonde voeding, en genoeg beweging) als de sociale determinanten die de context uitmaken van de patiënt: gezonde huisvesting, waardig werk, …2
Ook daar ligt werk voor Patient Empowerment. Daarom schrijf ik met overtuiging: Patient Empowerment redt de planeet!
-
Bouka A, Bélanger P, Thibault A, Saleh Z. Guide to integrating planetary health in family medicine training. Mississauga, ON: College of Family Physicians of Canada; 2021. https://www.cfpc.ca/CFPC/media/Resources/Education/GIFT-Planetary-Health-one-pager-ENG.pdf
-
MacNeill AJ, McGain F, Sherman JD. Planetary health care: a framework for sustainable health systems. Lancet Planet Health. 2021 Feb;5(2):e66-e68. doi: 10.1016/S2542-5196(21)00005-X.
Schrijf nu in voor het 2de zorgsymposium van de vzw’s Patient Empowerment en THE Institute op
dinsdag 25 oktober 2022
