Edgard Eeckman is voorzitter van de VZW Patient Empowerment. Voorheen was hij 16 jaar communicatiemanager van het UZ Brussel. Hij studeerde communicatiewetenschappen aan de Vrije Universiteit Brussel en is doctor in de media- en communicatiestudies. Hij is gastprofessor over Patient Empowerment aan o.m. de Erasmushogeschool Brussel. Info op www.patientempowerment.be. Edgard is ook creatief actief: www.edgard.be.
Een kwalitatieve studie bij Amerikaanse patiënten met het hypermobiele Ehlers Danlos-syndroom/hEDS zou uitwijzen dat patiënten psychologisch leed ervaren als gevolg van de vijandigheid en desinteresse van hun clinici. Het toont opnieuw aan hoe belangrijk communicatie en bejegening zijn in de patiënt-arts relatie.
Dit kwalitatief onderzoek toont de mogelijke impact aan van negatieve klinische ontmoetingen op de houding van patiënten ten opzichte van hun gezondheid en gezondheidszorg. De onderzoekers hebben dit medisch trauma “clinicusgeassocieerde traumatisering” genoemd.
Talloze kleine negatieve ontmoetingen of moeilijkheden samen
De onderzoekers hielden 26 diepte-interviews met patiënten om de oorsprong van dit trauma te begrijpen. Ze ontdekten dat de cumulatieve effecten van talloze kleine negatieve ontmoetingen of moeilijkheden tot gevolg hadden dat patiënten het vertrouwen in hun zorgverstrekkers en in het zorgsysteem verliezen en een acute angst ontwikkelen om naar het ziekenhuis terug te keren voor verdere zorg.
Chronische patiënten als “moeilijke patiënten”
Herhaaldelijk gelabeld worden met “overdrijven” en “symptomen verzinnen” zorgt ervoor dat patiënten het vertrouwen in de gezondheidszorg verliezen evenals in hun vermogen om de eigen belangen in te schatten en te behartigen. Het werkt dus disempowerend. Mensen met chronische aandoeningen kunnen door artsen als “moeilijke patiënten” worden behandeld vanwege hun vele ziekenhuisbezoeken en de hoeveelheid tijd die ze moeten besteden aan de beschrijving van hun aandoeningen bij het intakegesprek.
De studie heeft beperkingen, dus we mogen niet generaliseren. Ze is niettemin een indicatie van de invloed die communicatie met en bejegening van patiënten door de arts kunnen uitoefenen op de mentale instelling van patiënten. De Engelstalige studie werd gepubliceerd in Science Direct (juni 2023).
Ook een leestip voor een artikel of vermelding in onze nieuwsbrief?
Dank aan Bert Vanholen om ons te wijzen op deze interessante studie. Heb je ook een leestip die voor anderen leerrijk kan zijn? Mail die naar info@patientempowerment.be.
Dat geldt zeker niet alleen voor chronische patiënten.
Na een incident waarvan de oorzaak niet helemaal duidelijk was, kreeg ik van de huisarts het advies zowel een neuroloog als een cardioloog te raadplegen.
De neuroloog vond geen afwijkingen. Naar de cardioloog ben ik bewust niet geweest. Eerdere ervaringen hebben me geleerd dat ‘vrouw’ en ‘oud’ niet bevorderlijk zijn voor een respectvolle bejegening, zeker niet in combinatie met elkaar.