Lieve Flour – Merk: Boomer – Bouwjaar 1944 – Max. snelheid: ca. 3 km/uur. Twintig jaar mantelzorg en een reeks eigen aandoeningen waarvan de combinatie moeilijk op een bevredigende manier te behandelen blijkt, hebben haar een schat opgeleverd aan ervaringen in de zorg. Zowel over hoe het kan als hoe het vooral niet moet. In de hoop dat ook anderen daar wat aan hebben, wil ze die graag delen.
Hoe een zorgverlener het concreet communicatiemiddel van een specifieke bewoner oppikt omdat het ook voor andere residenten bijzonder nuttig kan zijn.
Verbanden leggen is verbinden. In letterlijke zin geldt dat natuurlijk in diverse types zorginstellingen en in de thuiszorg. Overal waar wondzorg soms nodig is of waar grote ongelukken en kleine schrammetjes moeten verzorgd worden, worden verbanden (aan)gelegd en worden letsels verbonden. In de instellingen voor langdurige zorg, zoals woonzorgcentra, komen nog andere manieren van verbinden aan bod.
Persoonlijke interactie is daar belangrijker dan waar ook omdat residenten veel langer in die zorginstellingen verblijven. In de ouderenzorg komen ze daar zelfs – vergeef me de uitdrukking – niet levend uit.
Een nog steeds groeiend aantal wetenschappers heeft dat nu al decennialang onderzocht en bevestigd. Toch zijn er nog steeds gemeenschappelijke woonvormen waar het belang van die band onderschat wordt en zijn er zorgverleners die niet beseffen hoe levensnoodzakelijk die affectieve contacten zijn.
Zorgverleners & bewoners verschillen
Zorgverleners vullen die persoonsgerichte zorg elk op hun manier in. Goed zo, want ook wij bewoners verschillen. Persoonsgericht kan gaan van een kop koffie als iemand zijn of haar kamer betrekt, een complimentje, een hartelijke knuffel of een goed gesprek van vijf minuten.
Als bewoner heb ik al veel verschillende stijlen leren (h)erkennen en weet ik steeds beter waar de ene dan wel de andere in uitmunt. De ene voelt zich goed bij het zorgen voor extra comfort op maat, de andere voert liever een gesprek en een derde denkt al eens out of the box of ziet verbanden waar anderen die niet onmiddellijk ontdekken. Een concreet voorbeeld …
Afspraken en icoontjes op een kaart
Omdat ik als bewoner eerder in die laatste twee categorieën thuishoor, voel ik me ook het beste thuis bij die laatste twee groepen. Eerder intuïtief zijn we een tijdje terug met een communicatievorm begonnen die de zorg niet in de weg staat. Tegelijk voorkomt ze dat er twaalf keer per dag iemand binnenloopt terwijl dat niet echt noodzakelijk is. Hoe zit het in elkaar?
Ik heb afspraken en ik heb icoontjes op een kaart. Een eerste kaartje geeft aan dat ik sinaasappelsap wil bij de laatste ronde van de dagploeg. Het tweede en derde kaartje laten weten of mijn watervoorraad al aanvulling nodig heeft. Vervolgens kwam de afspraak dat zorgverleners ’s ochtends pas bij me komen aankloppen wanneer de deur op een kier staat. De kleine incontinentiepads die soms vergeten worden, kwamen op een vierde kaartje. Er staan nog zeker twee kaartjes op stapel.
Het hele systeem werkt prima, al was ik tot hiertoe de enige die het gebruikte. Geen enkele van mijn medebewoners kwam nog op het idee om er een variante op te ontwerpen of om bij mij een nieuwe variante te bestellen. Maaaaaar …
Een creatieve zorgverlener
Dat was zonder een van onze creatieve zorgverleners gerekend. Ik heb haar een tijdje onderschat. Immers, ik ervoer niet eerder hoe snel en efficiënt zij verbanden legt, conclusies trekt en daar onmiddellijk handelingen aan verbindt, prioriteiten rangschikt en nog sneller dan haar schaduw in actie treedt.
Enkele dagen geleden sprak ze me aan.
Het tekort aan werkkrachten laat zich hier in huis steeds acuter voelen. Dat wil zeggen dat er steeds vaker wissels zijn in de zorgplanning. Dat werkt dan weer misverstanden in de hand, vooral wanneer bewoners ofwel geen routine hebben of af en toe van hun routine willen afwijken.
Oplossingsgericht als ze is, vroeg ze me of ik ook voor een andere bewoner twee van die kaartjes kon ontwerpen: één voor appelsap en één voor sinaasappelsap.
Vreugdedansje!
Of ik blij was? Nee, ik was euforisch!
De deur achter haar was amper toe of ik strompelde een heel voorzichtig vreugdedansje, zelfs zonder rollator.😉
Dit vond ik zo’n mooie aanzet tot samenwerking. Zij legde verbanden, en maakte met haar vraag verbinding met mij, bewoner.
Een moment, een monument waard. “One small step for man, one giant leap for mankind,” heet dat.