Resident en patiënt, het rijmt. Maar het zijn duidelijk twee verschillende dingen. Dat een patiënt rechten heeft, is uitstekend, maar er is ook nood aan een wet op de rechten van de resident.
Het is half tien ’s avonds en vóór mijn computer gezeten, ben ik een resident in het woonzorgcentrum waar ik woon. Uitsluitend een resident. Maar natuurlijk niet de enige. Ik hoor aan de rust in de gangen dat de meeste van mijn medebewoners op dit moment gewoon residenten zijn, zij het diep in slaap.
Als straks iemand een ongelukje heeft en verschoond wordt, als mijn buurvrouw een glaasje water krijgt, als de nachtraaf op het einde van de gang in zijn pyjama geholpen wordt, zijn dat nog steeds residenten.
Zolang er namelijk nog geen enkele handeling gebeurt die binnen het kader valt van de medische of paramedische zorg in de breedste zin van het woord en geen van de aangehaalde medebewoners verplaatst wordt naar een instelling waarvan de belangrijkste functie er een is die onder de breedste bepaling van geneeskunde valt, is een resident geen patiënt. Hij of zij valt dan ook niet onder de bepalingen van de wet op de rechten van de patiënt.
Stel …
Maar stel dat mijn buurvrouw haar lege waterglas op het nachtkastje wil zetten, de afstand onderschat, uit bed tuimelt en haar pols bezeert. We dramatiseren niet en gaan ervan uit dat er niets gebroken is. Buurvrouw belt, de nachtwacht komt in actie. Die legt de onfortuinlijke dame weer in bed, gaat na of alles in orde is, stelt haar gerust, doet het nodige om de pijn en de zwelling te doen afnemen. Stel dat de nachtwacht toevallig een verpleegkundige is.
Wel, op dat eigenste moment wordt mijn buurvrouw – tijdelijk – een patiënte. En alleen tijdens deze behandeling, de opvolging van dat letsel en in deze relatie schuilt ze onder de beschermende paraplu van de wet op de rechten van de patiënt.
Bewoners van een woonzorgcentrum vallen niet onder de wet op de patiëntenrechten
Hoe ik dat weet? Omdat er zich op korte tijd een paar omstandigheden voordeden waardoor ik dat ineens een relevante vraag vond: vallen bewoners van een woonzorgcentrum onder die wet?
Bovendien was het ook niet de eerste keer dat ik de wenkbrauwen fronste bij het zien van bepaalde interacties tussen één of meerdere zorgverstrekkers en bewoners.
Daarom stelde ik de vraag. Niet alleen aan het internet in het algemeen, maar ook in het bijzonder aan iemand die weet waar je goede antwoorden krijgt.
Zo ken ik ondertussen het antwoord: “dat hangt ervan af”. Theoretisch is het antwoord “ja” wanneer het gaat om een zorgverstrekker die in de moeilijk te vinden lijst van de medische en paramedische zorgverstrekkers staat en die handelt binnen het kader van een therapeutische handeling die ook onder zijn of haar specifieke bevoegdheid valt.
Maar u voelt ‘m al komen, hé?
Ouderenzorg kampt met de ongelijkheid eigen aan zorg
Geldt dat ook wanneer een verpleegkundige mij helpt bij het wassen? Of wanneer een zorgkundige een pijnstillende pleister op mijn schouder kleeft? Wat krijgt in dat geval de prioriteit?
De opleiding, de functie of de handeling?
Zou het niet een stuk eenvoudiger en ten opzichte van residenten ook eerlijker zijn als ook zij, louter omwille van hun status, altijd onder de wet op de rechten van de patiënt zouden vallen?
Sommige bepalingen die specifiek voor ziekenhuizen en artsen van toepassing zijn, zouden aangepast of weggelaten kunnen worden, maar een wet op de rechten van de resident lijkt me geen overbodige luxe. Ze krijgen daardoor een wettelijke basis voor hun empowerment.
Ouderenzorg is ook zorg. Met de ongelijkheid eigen aan zorg. Ondanks al het streven naar meer gelijkwaardigheid. Daar moet iets aan gedaan worden.
Schrijf nu in voor het hybride zorgsymposium van de vzw’s Patient Empowerment en THE Institute op
dinsdag 25 oktober 2022
