Frank Notte is ervaringsdeskundige als grossier in auto-immuunziekten. In 2011 kreeg hij de diagnose Diabetes Type 1 en in 2018 de diagnose Rheumatoïde Arthritis. Hij is patiëntenexpert in opleiding bij de Diabetes Liga en wil lotgenoten meehelpen en ondersteunen om goed te kunnen omgaan met hun uitdagingen.

Hoe kan multidisciplinariteit en overleg tussen arts-specialisten de zorg aan patiënten met complexe aandoeningen verbeteren? Belangrijk, want in het belang van de patiënt.

Patiënten met meerdere chronische aandoeningen, zoals bijvoorbeeld reumatoïde artritis en diabetes type 1, hebben vaak te maken met een versnipperd en inefficiënt zorgsysteem. Ze moeten verschillende arts-specialisten raadplegen, die niet altijd goed met elkaar communiceren of samenwerken. Dit kan leiden tot dubbele onderzoeken, tegenstrijdige adviezen, onnodige complicaties en een verminderde levenskwaliteit.

Een mogelijke oplossing voor dit probleem is het bevorderen van multidisciplinariteit en overleg tussen de arts-specialisten. Dit betekent dat artsen-specialisten van verschillende disciplines regelmatig samenkomen om de diagnose, behandeling en opvolging van patiënten met complexe aandoeningen te bespreken en af te stemmen. Zo kunnen ze hun expertise delen, de werkdruk verdelen en het zorgtraject optimaliseren. Multidisciplinariteit en overleg tussen arts-specialisten heeft verschillende voordelen voor de patiënt.

Drie goede redenen

Voor mij zijn er drie goede redenen voor dat multidisciplinair overleg. Ten eerste kan het de kwaliteit en de veiligheid van de zorg verbeteren, doordat er minder fouten, misverstanden en vertragingen optreden. Ten tweede kan het de tevredenheid en de betrokkenheid van de patiënt verhogen, doordat hij of zij een beter overzicht krijgt van zijn of haar situatie en meer inspraak heeft in de besluitvorming. Ten derde kan het de kosten en de lasten van de zorg verminderen, doordat er minder onnodige of dubbele onderzoeken, behandelingen of ziekenhuisopnames nodig zijn.

Twee goede voorbeelden

Een eerste voorbeeld van multidisciplinariteit en overleg tussen arts-specialisten is het multidisciplinair oncologisch consult, dat in veel ziekenhuizen wordt toegepast voor patiënten met kanker. Dit is een overleg tussen artsen, verpleegkundigen, psychologen en andere zorgverleners van verschillende disciplines over de beste behandeling voor elke patiënt. Uit onderzoek [i] blijkt dat dit de overlevingskansen, de levenskwaliteit en de tevredenheid verbetert van patiënten met kanker. 

Een tweede voorbeeld is de samenwerking tussen reumatologen en endocrinologen voor patiënten met reumatoïde artritis en diabetes type 1. Deze twee aandoeningen hebben een gemeenschappelijke genetische basis en kunnen elkaar beïnvloeden. Door regelmatig overleg en afstemming kunnen reumatologen en endocrinologen de ontstekingsactiviteit, de bloedsuikerspiegel en de medicatie van deze patiënten beter opvolgen en aanpassen.

“Voorwaarden zijn goede organisatie, communicatie en coördinatie”

Multidisciplinariteit en overleg tussen artsen-specialisten is dus een belangrijke strategie om de zorg voor patiënten met complexe aandoeningen te verbeteren. Het vereist echter ook een goede organisatie, communicatie en coördinatie tussen de betrokken zorgverleners. Bovendien moet de patiënt centraal staan in het zorgproces en voldoende geïnformeerd en ondersteund worden. Alleen zo kan multidisciplinariteit en overleg tussen artsen-specialisten leiden tot een betere gezondheid en een beter welzijn voor patiënten met complexe aandoeningen.

Als patiënt kun je op verschillende manieren bijdragen aan multidisciplinair overleg. Hier zijn enkele tips voor zorgvragers:

• Wees actief betrokken bij je eigen zorg en ondersteuning. Maak je wensen, behoeften, doelen en
  verwachtingen duidelijk aan de zorgverleners. Stel vragen als je iets niet begrijpt of als je meer informatie wil.
• Geef toestemming voor het organiseren van een multidisciplinair overleg.
  Dit betekent dat je akkoord gaat met het doel, de deelnemers en de inhoud van het overleg.
  Je kunt ook aangeven of je zelf aanwezig wilt of kunt zijn, of dat je een vertegenwoordiger of een
  vertrouwenspersoon wilt meenemen.
• Bereid je voor op het overleg. Denk na over wat je wilt bespreken, wat je belangrijk vindt en wat je verwacht van de zorgverleners. Schrijf eventueel je vragen of opmerkingen vooraf op.
• Neem deel aan het overleg. Luister naar wat de zorgverleners te zeggen hebben, maar laat ook je eigen stem horen. Geef je mening, stel vragen, geef feedback en doe suggesties. Wees eerlijk en respectvol. Probeer samen met de zorgverleners tot een gezamenlijk zorgplan te komen, waar je je goed bij voelt.
• Volg het zorgplan op. Na het overleg krijg je een verslag met de gemaakte afspraken.
  Lees dit goed na en bewaar het. Volg de instructies en adviezen van de zorgverleners op.
  Houd contact met de zorgverleners en laat hen weten hoe het met je gaat. Meld eventuele veranderingen, problemen of zorgen. Vraag om een nieuw overleg als je dat nodig vindt.

Door deze tips te volgen, kun je als patiënt een waardevolle bijdrage leveren aan multidisciplinair overleg. Zo kun je de kwaliteit en de continuïteit van je zorg en ondersteuning verbeteren.

Referentie

[i] Belgische Kankerbarometer: Deze referentiestudie, uitgevoerd in samenwerking met Sciensano, Stichting Kankerregister en het College voor Oncologie, biedt een globaal overzicht van de kankersituatie in België. Het benadrukt het belang van een holistische benadering van kanker, waarbij wetenschappelijk onderzoek, zorg en aandacht voor de patiënt hand in hand gaan.