Waarom doen we de dingen zoals we ze doen? Kunnen we ze niet anders doen als ze ons collectief blijvend ongelukkig maken?
Ik zit op een bankje in de zon, centrum Brussel, met uitzicht op het terras van de McDonald’s. Het is 18 oktober 2022, topjesweer en ik krijg zo het gevoel dat mensen veeleer kiezen voor directe behoeftebevrediging dan voor duurzame behoeftebevrediging. Nu komen er enkele jonge mannen aan mijn rechterzijde zitten. De een hoest de longen uit zijn lijf en trekt ongestoord nog een halve liter bier open. De geur waait wel over, maar de bezorgdheid om deze mensen blijft hangen.
Een moeder komt aan mijn linkerzijde zitten met haar dochter op haar schoot. Genietend van elkaar en van de zon, ademen ook zij de sigarettenlucht in van de persoon aan de andere zijde van de bank. De moeder die verantwoordelijk is voor haar dochter vertrekt. Ik die alleen verantwoordelijk ben voor mezelf kies ervoor om te blijven zitten.
Voor een filantroop die graag schrijft, is de mens met zijn gebreken een interessante bron van inspiratie. Wie is verantwoordelijk voor de lucht die we met z’n allen inademen? Niemand en iedereen tegelijkertijd. Wanneer nemen we onze verantwoordelijkheid? Net zoals we met een verkeersbord, van de Antoine Dansaertstraat een fietsstraat proberen maken, proberen we met ongeveer 2,2% van het gezondheidsbudget aan preventie te doen. Een fietsstraat zonder plaats voor fietsers, een gezondheidssysteem zonder oog voor de oorzaak van veelvoorkomende gezondheidsproblemen.
Directe behoeftebevrediging boven collectief gezond ouder worden?
Ik ben Karen Feyen, net begonnen in het ziekenhuis als kersvers afgestudeerde kinesitherapeut. Daarnaast verdiep ik mij in het management en beleid van de gezondheidszorg. Ik vraag mij al een tijdje af waarom we de dingen doen zoals we ze doen. Kunnen we ze daarenboven niet anders doen als ze ons collectief blijvend ongelukkig maken?
Neem nu ‘ouder worden’, wie kijkt er tegenwoordig niet op tegen het ouder worden en wie kijkt er tegenwoordig niet op tegen het verhuizen naar een woonzorgcentrum? Hoe kunnen we gelukkig leven als we ongelukkig worden van ons eigen verouderingsproces? We vinden het normaal dat we zoeken in de apotheek naar anti-ageing producten, eerder dan met z’n allen te zoeken naar ‘healthy of active ageing’ leefgewoontes. We vinden het normaal dat we tijdens een Covid pandemie massaal veel artikels publiceren en praatprogramma’s vullen met vaccinatienieuws en het maar zelden hebben over het belang van een gezonde levensstijl.
“Kunnen wij ‘de zorg’ wel blijven verzorgen?” *
Vorig jaar liep ik twee maanden stage in een publiekelijk revalidatiecentrum in Denemarken. Een goede leerschool voor ‘evidence-based’ praktijkvoering. Dat wil zeggen dat je gaat handelen volgens het best beschikbare wetenschappelijk bewijs. Wat is haalbaar? Niet elke bewezen handeling past bij iedere mens. Werken met mensen vraagt een continue genuanceerde instelling.
Op dit moment vraag ik mij af hoe het komt dat ik als kinesitherapeut en stagebegeleidster in een universitair ziekenhuis in België aanloop tegen personeelstekorten, te hoge werkdruk en werklasten. Daardoor heb ik niet altijd het gevoel dat ik aan kwaliteitsvolle evidence-based praktijkvoering en stagebegeleiding kan doen die aan mijn normen beantwoordt en waarvoor ik initieel ben opgeleid aan de universiteit. Hoe definiëren wij ‘zorg’ in onze maatschappij en kunnen wij ‘de zorg’ wel blijven verzorgen? Zijn er genoeg gemotiveerde mensen die zich kunnen vinden in de manier waarop we zorgen in onze maatschappij? Zijn de beperkingen van ons systeem zuiver budgettair of moet er een mentaliteitsswitch komen om deze vicieuze cirkel van aanhoudende en progressief verergerend problemen in de gezondheidszorg te doorbreken? Heeft de Duitse theaterauteur en dichter Bertolt Brecht gelijk als hij schreef: “Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral”?
Genoeg vragen en bekommernissen. Genoeg sigaretten, bier en McDo gezien, geroken en ingeademd voor vandaag. Tijd om naar het zwembad te fietsen. Ik weet niet wat ik erger vind. Dat de kans bestaat dat ik met mijn topje oncomfortabel word nageroepen of het feit dat de fietstocht tijdens de spits weer oncomfortabel gevaarlijk zal worden. Gelukkig ben ik niet de enige fietsende gek in Brussel en gelukkig veranderen de bomen nog zo mooi van kleur.
* “Kunnen wij ‘de zorg’ wel blijven verzorgen?” is een uitspraak van Tessa Kerre in de podcast-reeks Berg en Dal van radiozender Klara: https://klara.be/luister/select/berg-en-dal/tessa-kerre-mijn-droom-is-een-roomservice-voor-kunst-aan-bed-in-het-ziekenhuis
Deze blog werd geschreven in het kader van de campagne.
