Wie het nieuwe boek van Krista Bracke erop naleest, zal met mij vaststellen dat de manier waarop met de zieke mens wordt omgegaan als een belangrijk pijnpunt wordt aangegeven. “Moet empathie niet een apart vak in de opleiding van zorgverleners worden?”, vraagt ze zich zelfs af. Zelf denk ik van niet omdat empathie, hoe belangrijk ook, mij een onderdeel lijkt van een groter en breder streven. Dat streven geeft ze zelf overigens in het boek ook aan: gelijkwaardigheid. Niet voor niets heeft de vzw Patient Empowerment zich dit tot doel gesteld. Krista Bracke vraagt zich af of dit geen utopie is. Een utopie staan voor een onmogelijke werkelijkheid en dat is gelijkwaardigheid niet. Het is een ideaal, dat wel, maar ik beschouw het als bereikbaar. En de weg erheen is patiëntenparticipatie.
Patiëntentevredenheid is een drieluik
Bejegening en communicatie zijn een verbeterpunt naast andere. Onderstaande grafiek geeft die andere aspecten aan. Samen kunnen ze leiden tot een meer kwalitatieve patiënt-zorgverlener relatie en tot een hogere patiëntentevredenheid. Dat het bio-medische in orde is, wordt door een patiënt vaak als evident beschouwd. Daarvoor klopt zij of hij immers aan bij een specialist. Tevredenheid wordt daardoor vaak gebouwd op bejegening en communicatie en op allerhande elementen van de dienstverlening van de zorgorganisatie.
Uit ‘Balanceren tussen macht en onmacht, Patient Empowerment
als grondslag voor gelijkwaardigheid in de relatie patiënt-arts’ (Politeia, 2019)
Verbeterpunten m.b.t. het zorgsysteem of in de zorgorganisatie vallen onder ‘Totale dienstverlening’ en Krista Bracke geeft aan dat ook op dat vlak nog een en ander schort, zoals de hoge tijdsdruk.
Patiëntenparticipatie = echt luisteren
Haar boek is in de eerste plaats een pleidooi voor het luisteren naar de patiënt, niet enkel in het kader van diens eigen zorgproces maar ook inzake het beleid van de zorgorganisatie. In ‘The Power of Strategic Listening’ (Rowman&Littlefield, 2020) onderstreept Laurie Lewis de grote kracht van luisteren naar de medewerkers voor een organisatie. Wie dat niet doet, laat een enorm potentieel aan expertise links liggen die de organisatie zou kunnen versterken. Enkele weken geleden organiseerde de vzw Patient Empowerment opnieuw een focusgroep met patiënten. Terwijl mee beslissen over bio-medische aspecten van hun zorg voorwaardelijk bleek – ze moeten er goed geïnformeerd voor zijn – beschouwden ze zich met overtuiging wel experts in hoe de zorg wordt aangeboden. Bij patiënten ligt voor zorgorganisaties expertise te rapen en vaak zijn ze bereid om die te delen in de hoop dat ze tot verbeteringen leidt voor alle patiënten. En toch blijven de kritische getuigenissen van patiënten komen en lijken sommige geen of weinig gehoor te vinden. Een patiënt bezit veel onderbenutte expertise.
En zo kom ik terug bij het begin van deze blog. Die inleiding gaat uit van de aanname ‘dat er niets verandert’ en dat is natuurlijk onjuist. Er verandert wel degelijk iets. In de opleidingen voor zorgverleners wordt vandaag veel aandacht besteed aan patiëntencommunicatie en zorgorganisaties buigen zich over hoe ze patiëntenparticipatie kunnen organiseren. In toenemende mate worden allerhande initiatieven genomen om patiënten en patiëntenverenigingen te bevragen over de zorg, de zorgorganisatie en over specifieke aspecten ervan.
‘Authentiek’ luisteren = luisteren om te veranderen & verbeteren
Ook Krista Bracke kaart in haar boek opnieuw zeer herkenbare en dus aloude verbeterpunten aan. Het schoentje lijkt te knellen bij wat Laurie Lewis in haar boek ‘authentiek luisteren’ noemt, dus luisteren om met de output daadwerkelijk iets positiefs te doen. De veranderingen realiseren die voortvloeien uit dat luisteren, is blijkbaar minder evident dan het kan lijken. Angela Coulter (Engaging Patients in HealthCare, 2011) geeft zes elementen aan voor een succesvolle veranderingsstrategie in ziekenhuizen: 1) visionair leiderschap 2) een toegewijde pleitbezorger 3) partnerschap met patiënten en hun families 4) focus op de medewerkers 5) effectieve communicatie 6) het meten om doorlopend de evolutie en de realisatie te monitoren. Veranderingen zijn daarmee het resultaat van intentionele samenwerking binnen het ziekenhuis en met patiënten en hun leefomgeving. Ik vermoed dat dit ook opgaat voor andere zorgorganisaties. Het draait dus om reëel engagement.
De boodschap lijkt mij duidelijk.
Het boek van Krista Bracke ‘Van mens tot mens, Hoe patiënten zorgverleners kunnen inspireren’ telt 132 vlot geschreven bladzijden. De auteur werkte voor Radio1 als journaliste en presentator tot ze in 2009 getroffen werd door de vleesetende bacterie. Ze weet dus waarover ze spreekt. Het boek is uitgegeven door Lannoo/Campus.
________________________________
Voortaan een melding krijgen als er nieuws is m.b.t. Patient Empowerment of als een nieuwe blog is gepubliceerd?
Abonneer je via de link op de homepage.
Zelf een blog schrijven voor de vzw Patient Empowerment? Laat het ons weten.