Je hebt rechten

De oorspronkelijke Wet op de Patiëntenrechten dateert van 2002 en verduidelijkt de kenmerken van de relatie tussen de patiënt en de gezondheidszorgbeoefenaar. De wet werd in 2024 aangepast om tegemoet te komen aan maatschappelijke evoluties in de gezondheidszorg.

De vernieuwde wet bevat 8 basispatiëntenrechten:

  1. Recht op het aanstellen van een vertrouwenspersoon 
  2. Recht op kwaliteitsvolle dienstverstrekking 
  3. Recht op de vrije keuze van een gezondheidszorgbeoefenaar 
  4. Recht op informatie over de gezondheidstoestand 
  5. Recht op geïnformeerde toestemming in een tussenkomst 
  6. Recht op een patiëntendossier 
  7. Recht op de bescherming van het privéleven/intimiteit 
  8. Recht op het indienen van een klacht bij een bevoegde ombudsdienst

Meer info over de vernieuwde wet op de patiëntenrechten:

Het patient empowerment-Charter

Vertrekkend van de wet op de patiëntenrechten heeft de vzw Patient Empowerment een ‘Charter voor patient empowerment’ opgesteld. 

Een aantal elementen uit de wet zit rechtstreeks vervat in het Charter en het Charter bouwt erop verder. Het Charter activeert de wet.

Het is echter niet omdat er een wet is dat die ook wordt toegepast. Het bestaan van verkeersregels betekent niet dat iedereen die respecteert. Opdat de wet op de patiëntenrechten zou worden gerespecteerd is bij zorgvragers en zorgverstrekkers een attitude nodig van samenwerking, verbinding en wederzijds respect. Zorgvragers en zorgverstrekkers hebben allebei rechten én plichten. 

Het Charter kent aan de relatie tussen zorgvrager en zorgverstrekker alle belang toe. Zorgvragers en zorgverstrekkers zijn gelijkwaardig en zorgvragers zitten mee aan het stuur van hun gezondheid en zorg. Het proces daarheen heet ‘Patient Empowerment’. 

De drie pijlers van het Charter:

  1. Hulp met respect voor eigenheid en levensdoelen
  2. Samen verantwoordelijk
  3. Informatie op maat

Het Charter is een intentieverklaring die zorgvragers, zorgverstrekkers, zorgorganisaties en beleidsmakers wil aanzetten om samen tot de best mogelijke zorg te komen: samen aan het stuur werken aan een zorg waarin iedereen telt. 

Klik op de afbeelding om het volledige Charter te lezen.

Als je je erin kan vinden: onderteken het hier.

Waarom is naast de Wet op de Patiëntenrechten ook nog het ‘Patient empowerment-Charter’ van groot belang.
VZW-voorzitter Edgard Eeckman antwoordt. 

De eerste pijler

De tweede pijler

De derde pijler

Niet tevreden over je zorg?

Als zorgvrager zijn er verschillende stappen die je kunt ondernemen als je niet tevreden bent met de zorg die je kreeg of als er zich een probleem voordoet:

  1. Praat met je zorgverlener: Ga eerst het gesprek aan met je zorgverlener. Leg je zorgen of problemen uit en vraag om verduidelijking of een oplossing.
  2. Vraag om een tweede opinie: Als je het gevoel hebt dat je niet goed wordt geholpen, kun je overwegen om een tweede opinie te vragen bij een andere zorgverlener. Die kan je helpen om meer inzicht te krijgen in je situatie. Doe dat niet achter de rug van je zorgverlener, maar zeg hem of haar dat je dat wil doen.
  3. Neem contact op met een patiëntenorganisatie: Veel organisaties kunnen je adviseren over hoe je je rechten kunt uitoefenen of eventueel een klacht kunt indienen. Bekijk hier het overzicht van de patiëntenverenigingen die lid zijn van het Vlaams Patiëntenplatform.
  4. Dien een formele klacht in: Als je er niet uitkomt met je zorgverlener, kun je een formele klacht indienen bij de zorginstelling of de betrokken beroepsorganisatie. Zorg ervoor dat je alle relevante informatie en documentatie verzamelt. De vernieuwde wet op de patiëntenrechten zegt dat als patiënten een klacht willen indienen over een mogelijke schending van hun rechten, zij dat bij verschillende instanties kunnen doen:
    • Interne klachtendiensten: Ziekenhuizen en zorginstellingen moeten een interne klachtendienst hebben waar patiënten een klacht kunnen indienen.
    • Ombudsdienst: Elke zorginstelling moet een ombudsdienst hebben die klachten van patiënten behandelt. De ombudspersoon probeert door te bemiddelen tot een oplossing te komen tussen de patiënt en de zorgverlener. Dit is voorzien in de wet op de patiëntenrechten.
    • De federale ombudsdienst ‘Rechten van de patiënt’: Deze ombudsdienst is er voor als je vindt dat één van je patiëntenrechten niet gerespecteerd werd door een beroepsbeoefenaar uit de ambulante sector, die buiten een ziekenhuis werkzaam is (bv. een huisarts, een specialist in zijn privépraktijk, een zelfstandige verpleegster, een tandarts, een arts in een rusthuis, een gevangenisarts).
    • Rechterlijke instanties: Als bemiddeling niet tot een oplossing leidt, kan de patiënt juridische stappen ondernemen via de rechter.

5. Zoek ondersteuning: Praat met vrienden, familie of een vertrouwenspersoon over je situatie. Zij kunnen je emotioneel steunen en mogelijk ook advies geven.

    Het is belangrijk om je stem te laten horen en je zorgen serieus te nemen. Je hebt recht op goede zorg en ondersteuning.

    Onze blogs