Elke Lambrix is 60. Mama van een empowerminded dochter. Meer dan 12 jaar werkzaam als sociaal werker in een ziekenhuis. Door brughoektumor deed ze ervaring op met ziek zijn en met zorg. Haar DNA: sociaal, kritisch, innovatief, open-minded. Het is haar ambitie om mee te werken aan ervaringsgerichte kwaliteitszorg in haar vakdomein.
Als sociaal werker geloof ik dat patient empowerment begint bij samenwerking en keuze-informatie. Door zorgvragers te betrekken in het proces en hen de juiste informatie te bieden, kunnen we een transparant zorgtraject opzetten. Dit versterkt niet alleen mijn rol als professional, maar ook de positie van de zorgvrager en zijn netwerk.
Het bevordert de empowerment van alle betrokkenen: zorgvragers, mantelzorgers en andere hulpverleners. Maar hoe realiseren we dit in een zorgsysteem dat vaak met uitdagingen kampt?
Mijn ervaring als sociaal werker én patiënt
Als sociaal werker in een ziekenhuis, maar ook door mijn persoonlijke ervaringen als patiënt, zie ik dat passende zorg niet vanzelfsprekend is. Toch ben ik ervan overtuigd dat samenwerking en keuze-informatie essentieel zijn om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Wanneer we samen met de zorgvrager een helder en toegankelijk zorgtraject ontwikkelen, zetten we alle betrokkenen – inclusief onszelf – in een positie van empowerment.
Empowerment is geen eenzijdig proces. Het vraagt om samenwerking tussen zorgvragers, professionals en mantelzorgers. Samen leren en verbeteren binnen het zorgtraject creëert een win-winsituatie. Transparantie en gelijkwaardige samenwerking vormen de sleutel om obstakels zoals schaarste, bureaucratie en organisatiebeleid te overstijgen. Het maakt van ons partners tegen de uitdagingen van een terugtrekkende overheid en partners in het benutten van sociale netwerken. Deze samenwerking leidt tot een krachtiger zorgsysteem waarin iedereen bijdraagt naar vermogen.
De kracht van praktische betrokkenheid
Betrokkenheid is essentieel in mijn werk. Ik probeer elke interventie praktisch en constructief te benaderen. Dit betekent dat ik actief luister naar de zorgvrager en mantelzorgers, en met voelbare aandacht contact maak. Het gaat er niet om hun leven over te nemen, maar om hen te ondersteunen bij het maken van keuzes. Alleen luisteren is niet genoeg; je moet ook actie ondernemen. Wanneer een zorgvrager zich gehoord en goed geïnformeerd voelt, wordt het kiezen van passende zorg eenvoudiger. Dit versterkt niet alleen de positie van de zorgvrager, maar draagt ook bij aan de kwaliteit van zorg binnen het bredere zorgnetwerk.
Toch is het de vraag of keuze-informatie in elk zorgtraject mogelijk is. In de praktijk botsen we vaak op beperkingen, zoals administratieve druk, schaarste in de zorg en beleidsregels. En een zorgvrager kan en mag besluiten zijn eigen weg te volgen. Dit zijn reële uitdagingen. Met een constructieve aanpak en een gedeelde visie kunnen we echter samen werken aan oplossingen.
Vier sleutels voor patient empowerment
Om patient empowerment te realiseren, geloof ik in vier sleutels:
- Zelfzorg: Ondersteun zorgvragers om regie te nemen over hun gezondheid.
- Samen beslissen: Creëer een dialoog waarin zorgvragers en professionals gelijkwaardig samenwerken.
- Zorgverlener kiezen: Geef zorgvragers de mogelijkheid om te kiezen wie hen begeleidt.
- Leren en verbeteren: Werk continu aan professionalisering en het verbeteren van zorgprocessen.
Deze sleutels dragen bij aan transparante zorg en de best mogelijke ondersteuning voor de zorgvrager. Als sociaal werker zie ik het als mijn opdracht om deze samenwerking te faciliteren en te versterken.
Een aanzet tot innovatie in het sociaal werk
Patient empowerment is niet alleen een proces en een doel, maar het kan ook bijdragen tot het ontwikkelen van sociaal werkers en het belang van sociale reflexiviteit rond empowerment.
Hoe kunnen we als sociale professionals onze rol hierin blijven ontwikkelen? Het antwoord ligt in betrokkenheid, transparantie en samenwerking. Zo kan een maatschappelijk werker samenwerken met een sociaal-cultureel werker. Samen kunnen we de zorg veranderen – stap voor stap – naar een systeem waarin iedereen empowerend is. Daartoe moet je soms je eigen veilige werkterrein durven verlaten.